Thị trường chứng khoán là gì? Những điều cần biết cho người mới từ A-Z

Thị trường chứng khoán là gì? Tại sao phải tìm hiểu thị trường chứng khoán trước khi đầu từ? Hãy cùng Dinhnghia.vn đi tìm hiểu về thị trường chứng khoán trong bài viết sau:

1. Thị trường chứng khoán là gì?

Thị trường chứng khoán (TTCK) là nơi diễn ra các giao dịch mua bán, trao đổi cổ phiếu hoặc trái phiếu giữa các nhà đầu tư và thông qua môi giới là các công ty chứng khoán. Các quan hệ mua bán trao đổi này làm thay đổi chủ sở hữu của chứng khoán, và như vậy, thực chất đây là quá trình vận động của tư bản chuyển từ tư bản sở hữu sang tư bản kinh doanh.

Thị trường chứng khoán có thể bao gồm các loại cổ phiếu được niêm yết trên sàn chứng khoán hoặc các loại cổ phiếu giao dịch không công khai như chia cổ phần thông qua việc gọi vốn cộng đồng.

Thị trường chứng khoán được quản lý bởi các cơ quan, tổ chức bao gồm Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), Sở Giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE) cùng Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX). Bên cạnh đó, Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD) có vai trò là nơi lưu trữ các thông tin về chứng khoán.

Ngoài việc hiểu thị trường chứng khoán là gì thì nhà đầu tư cũng nên nắm được các nguyên tắc hoạt động của thị trường để đảm bảo quyền lợi cho mình. Cụ thể, dựa trên Điều 5 Luật Chứng khoán 2019 có nếu rõ như sau: “Điều 5. Nguyên tắc hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán:

• Tôn trọng quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán; quyền tự do giao dịch, đầu tư, kinh doanh và cung cấp dịch vụ về chứng khoán của tổ chức, cá nhân.
• Công bằng, công khai, minh bạch.
• Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.
• Tự chịu trách nhiệm về rủi ro.

2. Phân loại thị trường chứng khoán

Thị trường Chứng khoán Sơ cấp:

• Thị trường Chứng khoán Sơ cấp là nơi đầu tiên chứng khoán được phát hành bởi nhà phát hành (chính phủ, doanh nghiệp, quỹ đầu tư) và bán cho người mua. Tại thị trường này chứng khoán được gọi là chứng khoán mới phát hành và được bán với giá phát hành.
• Thị trường chứng khoán sơ cấp hoạt động với mục đích để huy động nguồn vốn nhàn rỗi thành vốn dài hạn để phục vụ sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, thị trường sơ cấp không hoạt động liên tục mà chỉ hoạt động khi doanh nghiệp cần huy động vốn. Ví dụ như các đợt IPO, phát hành ra công chúng lần đầu, các đợt phát hành riêng lẻ…

Thị trường Chứng khoán Thứ cấp:

• Thị trường Chứng khoán Thứ cấp là thị trường mua qua bán lại các chứng khoán, sau khi đã được phát hành qua thị trường sơ cấp. Mục đích của thị trường thứ cấp là để kiếm lợi nhuận, di chuyển các loại tài sản xã hội hoặc các dòng vốn đầu tư. Chứng khoán thường được mua bán trên 3 sàn chứng khoán lớn, có tổ chức như là HSX, HNX, UPCOM.

3. Đặc điểm của thị trường chứng khoán

Với các nguyên tắc được đề cập rõ tại bộ Luật Chứng khoán, nhà đầu tư cũng có thể tham khảo thêm các đặc điểm của thị trường chứng khoán trước khi quyết định đầu tư.

• Tính thanh khoản: Khả năng thanh khoản là một trong những đặc điểm của thị trường chứng khoán, tạo nên sự hấp dẫn của thị trường chứng khoán đối với các nhà đầu tư. Việc kinh doanh tự do và  minh bạch diễn ra trên thị trường chứng khoán dựa trên nguồn cung – cầu.
• Rủi ro theo thị trường: Chứng khoán là loại tài sản chịu tác động thông qua biến đổi của thị trường làm ảnh hưởng đến giá trị. Các vấn đề tạo nên rủi ro có thể là lạm phát, chính trị hoặc biến động của chính thị trường đó.
• Khả năng sinh lời: Chứng khoán có khả năng sinh lời ổn định thông qua việc chia cổ tức của các doanh nghiệp hoặc biến động tăng giá chứng khoán trên thị trường.
• Tính minh bạch: Đặc điểm giao dịch công khai giúp cho thị trường chứng khoán duy trì tính minh bạch trong giao dịch tài chính. Vì tính minh bạch nên những người tham gia đều nắm được thông tin về giá cả cổ phiếu đang được giao dịch trên thị trường. Và những người tham gia có thể truy cập vào những thông tin tương tự giúp cho họ có thể giao dịch tự do, hiệu quả.

4. Vai trò và chức năng của thị trường chứng khoán

Đối với nền Kinh tế:

• Huy động vốn đầu tư cho nền kinh tế
• Khi các nhà đầu tư mua chứng khoán do các công ty phát hành, số tiền nhàn rỗi của họ được đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh và qua đó góp phần mở rộng sản xuất xã hội. Bằng cách hỗ trợ các hoạt động đầu tư của công ty, TTCK đã có những tác động quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế quốc dân.
• Thông qua TTCK, chính phủ và chính quyền ở các địa phương cũng huy động được các nguồn vốn cho mục đích sử dụng và đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế, phục vụ các nhu cầu chung của xã hội.
• Cung cấp môi trường đầu tư cho công chúng
• TTCK cung cấp cho công chúng một môi trường đầu tư lành mạnh với các cơ hội lựa chọn phong phú. Các loại chứng khoán trên thị trường rất khác nhau về tính chất, thời hạn và độ rủi ro, cho phép các nhà đầu tư có thể lựa chọn cho loại hàng hóa phù hợp với khả năng, mục tiêu và sở thích của mình. Chính vì vậy, TTCK góp phần đáng kể làm tăng mức tiết kiệm quốc gia.
• Tạo tính thanh khoản cho các chứng khoán
• Nhờ có TTCK các nhà đầu tư có thể chuyển đổi các chứng khoán họ sở hữu thành tiền mặt hoặc các loại chứng khoán khác khi họ muốn. Khả năng thanh khoản (khả năng chuyển đổi thành tiền mặt) là một trong những đặc tính hấp dẫn của chứng khoán đối với người đầu tư. Đây là yếu tố cho thấy tính linh hoạt, an toàn của vốn đầu tư. TTCK hoạt động càng năng động và có hiệu quả thì càng có khả năng nâng cao tính thanh khoản của các chứng khoán giao dịch trên thị trường.

Đối với Doanh nghiệp:

• Để huy động được các nguồn vốn dài hạn bên cạnh việc đi vay ngân hàng, các công ty có thể thực hiện huy động thông qua hình thức phát hành các chứng khoán. Đây chính là kênh mang lại nguồn vốn dồi dào từ công chúng giúp các công ty phát triển kinh doanh.
• Đánh giá hoạt động của doanh nghiệp
• Thông qua giá chứng khoán, hoạt động của các doanh nghiệp được phản ảnh một cách tổng hợp và chính xác, giúp cho việc đánh giá và so sánh hoạt động của các doanh nghiệp được nhanh chóng và thuận tiện, từ đó cũng tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, kích thích áp dụng công nghệ mới, cải tiến sản phẩm.
• Tạo môi trường giúp chính phủ thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô
• Các chỉ báo của TTCK phản ánh động thái của nền kinh tế một cách nhạy bén và chính xác. Giá các chứng khoán tăng lên cho thấy đầu tư đang mở rộng, nền kinh tế tăng trưởng; và ngược lại giá chứng khoán giảm sẽ cho thấy các dấu hiệu tiêu cực của nền kinh tế.
• Vì thế, TTCK được gọi là phong vũ biểu của nền kinh tế và là một công cụ quan trọng giúp chính phủ thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô. Thông qua TTCK, chính phủ có thể mua và bán trái phiếu chính phủ để tạo ra nguồn thu bù đắp thâm hụt ngân sách và quản lý lạm phát.
• Ngoài ra, chính phủ cũng có thể sử dụng một số chính sách, biện pháp tác động vào TTCK nhằm định hướng đầu tư đảm bảo cho sự phát triển cân đối của nền kinh tế.

Đối với Nhà đầu tư

• Thị trường chứng khoán thường có xu hướng tăng vì vậy đây nơi rất có tiềm năng để đầu tư. Nhà đầu tư có thể hưởng lợi nhuận từ việc nhận cổ tức hoặc tham các giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, việc đầu tư vào cổ phiếu trên thị trường thường có rủi ro vì vậy bắt buộc nhà đầu tư phải có cách quản lý chặt chẽ, tìm hiểu thật kỹ trước khi tham gia.

5. Một số thuật ngữ trong thị trường chứng khoán

Một số thuật ngữ cần biết trên thị trường chứng khoán:

6. Có nên đầu tư vào thị trường chứng khoán không?

Trong thời đại công nghệ phát triển như ngày nay, đầu tư vào chứng khoán để sinh lời không xa lạ đối với nhiều người. Một số ý kiến cho rằng đầu tư chứng khoán là một nguồn thu nhập thụ động – không phải làm gì nhiều mà vẫn có tiền. Quan điểm đó thật sự là sai lầm bởi việc đầu tư yêu cầu thời gian để quan sát, tìm hiểu và học hỏi về chứng khoán mới có thể tham gia vào thị trường này.

Nhưng thay bằng việc có một khoản tiền tiết kiệm mang đi gửi ngân hàng với lãi suất khoảng 6 – 7%/năm thì kênh đầu tư chứng khoán có thể sẽ giúp bạn nhận được mức lãi suất cao hơn rất nhiều. Rất nhiều chuyên gia tài chính đánh giá chứng khoán là một kênh đầu tư tốt và hiệu quả.

Không cần có vài trăm triệu hay cả tỷ đồng mới có thể đi đầu tư như bất động sản, chỉ cần vài triệu trong tay là chúng ta đã có thể đi đầu tư vào chứng khoán. Việc lãi lỗ cũng được tính toán rất rõ ràng, nhanh chóng và thuận tiện. Việc mua vào bán ra trên thị trường chứng khoán rất dễ dàng, không mất quá nhiều thời gian, tính thanh khoản rất cao.

Bên cạnh đó, các sàn chứng khoán ở Việt Nam luôn được quản lý chặt chẽ và minh bạch bởi nhiều cơ quan chức năng và các thành viên thị trường. Bởi vậy, giữa rất nhiều các kênh đầu tư hiện nay, đầu tư vào chứng khoán luôn là một kênh

7. Những lưu ý khi tham gia vào thị trường chứng khoán tốt, hiệu quả

Những lưu ý khi tham gia vào thị trường chứng khoán:

Trước khi muốn đầu tư vào chứng khoán, điều đầu tiên cần làm đó là trau dồi kiến thức thật kỹ càng, thường xuyên đọc các báo cáo về tài chính, cách phân tích tình hình kinh tế vi mô và vĩ mô…

• Sau khi có vốn kiến thức, cần xác định loại hình đầu tư chứng khoán mà bạn đang hướng đến. Nếu thận trọng, muốn có thêm thu nhập chắc chắn hơn thì chứng chỉ quỹ hay trái phiếu sẽ là loại hình được ưu tiên. Ngược lại, với những người thích rủi ro nhưng có thể kiếm lãi nhiều hơn thì có thể lựa chọn cổ phiếu.
• Cần xác định rõ về số tiền có thể đầu tư, phân bổ danh sách sao cho hợp lý nhất
• Với những người chưa có đủ tự tin thì nên chọn cho mình một nhà môi giới chứng khoán giỏi và có uy tín
• Trong quá trình giao dịch cần bám theo sát xu hướng, cập nhật liên tục những tin tức về thị trường để có thể phân tích và chọn lựa một cách chính xác.
• Sẵn sàng cắt lỗ khi cần để đảm bảo nguồn vốn tránh xa sa đà vào giao dịch khi đang ở trạng thái hoang mang.

Trên đây là toàn bộ thông tin về Thị trường chứng khoán là gì? Những điều cần biết cho người mới từ A-Z mà Dinhnghia.vn tổng hợp được .Với những thông tin cơ bản mà chúng tôi cung cấp, chúng tôi hi vọng sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình tìm hiểu về thị trường chứng khoán.

Please follow and like us: