1. Ngoại hối là gì?
Ngoại hối được hiểu là tài sản và quyền tài sản có thể định giá và chuyển đổi thành tiền quốc tế, được cộng đồng nước ngoài chấp nhận dùng làm phương tiện để thanh toán mà một quốc gia dùng trong giao dịch quốc tế. Ngoại hối gồm:
- Ngoại tệ: đồng tiền chung của một nhóm nước hoặc đồng tiền nước ngoài
- Công cụ thanh toán bằng ngoại tệ như lệnh phiếu, séc, hối phiếu, giấy chuyển ngân hàng hay thẻ ngân hàng
- Chứng từ có giá bằng ngoại tệ: Trái phiếu công ty, cổ phiếu, trái phiếu chính phủ
- Đồng tiền quốc gia – bản tệ: Được coi là ngoại hối nếu đồng tiền này được dùng trong thanh toán giao dịch quốc tế hay được xuất nhập khẩu khỏi quốc gia
- Vàng: Vàng trên tài khoản nước ngoài của người cư trú, vàng thuộc dự trữ của nhà nước, vàng miếng, vàng khối hay vàng thỏi
- Tiền mã hóa: Bitcoin, Ethereum: Loại tiền được đảm bảo nhờ sức mạnh của mạng lưới máy tính toàn cầu
2. Cách khái niệm liên quan đến ngoại hối
- Thị trường ngoại hối: Đây là thị trường phi tập trung diễn ra những hoạt động trao đổi, mua bán ngoại tệ cũng như phương tiện thanh toán quốc tế có giá trị giống như ngoại tệ. Vai trò của các trung tâm tài chính trên khắp toàn cầu là trung tâm giao dịch suốt 24h, trừ ngày nghỉ lễ và cuối tuần
- Giao dịch ngoại hối: Còn được gọi là FX, spot FX hay FOREX, giao dịch ngoại hối là sự trao đổi ngoại hối/ ngoại tệ. Đây là sự trao đổi mua bán hàng hóa ngoại tệ và những giấy tờ có giá trị thanh toán bằng ngoại tệ
3. Các hình thức đầu tư trên thị trường ngoại hối
Các nhà đầu tư có thể tham khảo lựa chọn một trong các hình thức đầu tư trên thị trường ngoại hối như dưới đây:
- Đầu tư theo thị trường Forex spot (giao ngay): Đây là hình thức mua bán trực tiếp và nhận tiền ngay ở thời điểm trao đổi
- Đầu tư thị trường Forex forward (chuyển tiếp): Là giao dịch hối đoái kỳ hạn, nghĩa là hoạt động trao đổi mua bán một lượng ngoại tệ theo tỉ lệ nhất định, tuy nhiên không thanh toán ở thời điểm giao dịch, mà sẽ xác định ở một thời điểm tương lai
- Đầu tư theo thị trường Forex futures (tương lai): Giao dịch bằng hợp đồng tương lai, trong đó thời điểm thanh toán và mức tỷ giá được thỏa thuận vào một mối thời điểm cụ thể
Các nhà đầu tư cần lưu ý một số điểm sau trước khi quyết định đổ tiền vào thị trường ngoại hối:
- Quản lý chặt chẽ nguồn vốn, có kế hoạch hạn chế tối đa những rủi ro có thể ập tới để có thể tối ưu hóa lợi nhuận
- Cần biết cách xây dựng và phân tích diễn biến thị trường ngoại hối để đầu tư hợp lý nhất bởi biến động kinh tế trong và ngoài nước có thể ảnh hưởng tới các biến động tỷ giá ngoại tệ
- Liên kết với nhà môi giới kinh nghiệm, uy tín trong việc dự đoán và phân tích tình hình tài chính cũng như thị trường
- Xem xét lựa chọn thời điểm vàng để giao dịch. Nhà đầu tư có thể sẽ phải chịu tổn thất lớn nếu bỏ qua thời điểm vàng đó
4. Một số điều cần biết về thị trường ngoại hối
Cơ chế hoạt động
Thị trường ngoại hối hoạt động như thế nào? Đây cũng là vấn đề mà nhiều người, nhất là những nhà đầu tư mới tham gia thị trường không khỏi tò mò.
Trên thị trường ngoại hối, tiền tệ được giao dịch theo cặp, nghĩa là khi mua một loại tiền tệ, nhà đầu tư cũng đang bán một loại khác. Chẳng hạn, họ sẽ mua EUR và bán USD cùng một lúc khi muốn mua EURUSD. Có 3 loại cặp tiền tệ riêng biệt như sau:
- Các cặp chính: Ở cặp tiền tệ này, USD có thể ghép cặp với bất kỳ loại tiền tệ chính nào. Chẳng hạn như cặp GBP-USD, EUR-USD, USD-CAD hay USD-JPY
- Cặp tiền chéo: Loại cặp tiền này không có USD. Các cặp tiền tệ phụ còn được gọi là sự giao nhau giữa các loại tiền tệ chính khác. Các cặp tiền tệ chéo có thể là EUR-JPY, EUR-GBP, NZD-CAD hay GBP-JPY
- Các cặp tiền tệ lạ: Cặp tiền tệ này được cấu thành từ một loại tiền tệ chính ghép với các loại tiền tệ từ các nền kinh tế mới nổi. Chẳng hạn như CAD-MXN, USD-HKD, JPY-SGD hay EUR-SEK
Tương tự như đầu tư vào của cải, giao dịch tiền tệ của một quốc gia cũng có cơ chế hoạt động như vậy. Nếu quốc gia gặp khó, giá trị đồng tiền của nước này sẽ sụt giảm nhanh chóng, trong khi quốc gia làm tốt và nền kinh tế ngày càng khởi sắc thì đồng tiền của họ sẽ mạnh lên. Bởi vậy, trên thị trường ngoại hối, các nhà đầu tư suy đoán rằng nền kinh tế của một nước sẽ phát triển tốt hơn nền kinh tế của nước khác.
Chẳng hạn, một nhà đầu tư sẽ mua GBPUSD (mua GBP và bán USD) nếu cho rằng nền kinh tế Anh sẽ phát triển, hoạt động tốt hơn so với nền kinh tế Mỹ. Trong khi đó, nhà đầu tư sẽ bán GBPUSD (bán GBP và mua đồng USD) nếu cho rằng nền kinh tế Mỹ có thể hoạt động tốt hơn so với Anh.
Đối tượng giao dịch trên thị trường ngoại hối
- Chính phủ và ngân hàng trung ương: Các ngân hàng trung ương, các chính phủ lớn ví dụ như, Cục Dự trữ Liên bang Fed, Ngân hàng Trung ương Anh, Ngân hàng trung ương châu Âu… đều là những đối tượng giao dịch lớn trên thị trường ngoại hối
- Ngân hàng lớn: Một số nhà băng lớn nhất toàn cầu, ví dụ như Citibank, Goldman Sachs, Deutsche Bank. Đây là những ngân hàng thực hiện giao dịch 1 lượng lớn tiền tệ trên thị trường, cho cả chính ngân hàng, các doanh nghiệp và khách hàng, cơ quan chính phủ lớn cũng như các cá nhân có giá trị ròng cao
- Nhà đầu tư lẻ: Thống kê cho thấy có khoảng ⅓ khối lượng giao dịch mỗi ngày trên thị trường này được thực hiện bởi các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Như vậy, mỗi ngày, các cá nhân giao dịch khoảng 1,5 nghìn tỷ đô la và có thể tham gia thị trường ngoại hối thông qua những nền tảng giao dịch được cung cấp bởi các nhà môi giới ngoại hối. Thế nhưng, đầu tư ngoại hối tại Việt Nam hiện nay vẫn được coi là phạm pháp
- Nhà môi giới ngoại hối: Những người này cung cấp mọi quy mô quyền truy cập cho các nhà đầu tư bán lẻ vào thị trường tiền tệ toàn cầu thông qua những nền tảng giao dịch trực tuyến
Hàng hóa giao dịch trên thị trường ngoại hối
Trong kinh doanh ngoại hối, hàng hóa chính là tiền tệ. Giao dịch ngoại hối được hiểu là một giao dịch mà ở đó một khoản tiền được mua, trong khi có một lượng tiền khác được bán ra. Tiền sẽ được giao dịch trực tiếp theo từng cặp hoặc thông qua một nhà môi giới ngoại hối.
Có thể hiểu đơn giản việc mua một loại tiền tệ cũng tương tự như mua cổ phiếu trong một quốc gia. Bạn đang tác động đến tỉ giá hối đoái của Nhật Bản khi bạn mua đồng yên Nhật, và điều này ảnh hưởng gián tiếp tới nền kinh tế quốc gia này.
Pháp luật Việt Nam hiện nay vẫn chưa cho phép các hoạt động đầu tư cũng như giao dịch ngoại hối. Do đó, các nhà đầu tư cần thận trọng hơn đối với những lời mời tham gia đầu tư theo hình thức đó.
Bài viết trên đây đã cung cấp một số kiến thức cơ bản về ngoại hối là gì. Đây là một khái niệm khá phổ biến khi nói về các giao dịch quốc tế. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp phần nào giải đáp được những thắc mắc liên quan đến ngoại hối cũng như cách thức hoạt động của nó.
