Nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 – 1939) là một bài học quan trọng trong chương trình lịch sử lớp 11. Để giúp các bạn hiểu rõ hơn về bài học này, DINHNGHIA.VN sẽ tổng hợp những kiến thức căn bản liên quan đến chủ đề này. Hãy cùng theo dõi bài viết nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới để trang bị thêm kiến thức cho mình nhé.
Nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới và cách mạng 1918 – 1923
Tìm hiểu về cao trào cách mạng 1918 – 1923
Vào giai đoạn 1918 – 1923, cao trào cách mạng bùng nổ khắp châu Âu, đặc biệt là ở Đức. Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, nước Đức lâm nguy, yếu kém về mọi mặt, càng làm cho các phong trào đấu tranh diễn ra gay gắt. Nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới với cuộc cách mạng 1918 – 1923 được tóm tắt như sau:
Hoàn cảnh lịch sử
- Sau chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918), Đức là nước bại trận, chiến tranh tàn phá nặng nề dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng. Điều này làm cho mâu thuẫn xã hội Đức ngày càng gay gắt
- Cuộc cách mạng dân chủ tư sản tháng 11/1918 đã hoàn toàn lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, thiết lập nên chế độ cộng hòa tư sản (cộng hòa Vaima)
- Tháng 6/1019, hòa ước Véc xai được ký kết, Đức lâm vào khủng hoảng trầm trọng, phải chịu tình trạng kiệt quệ chưa từng có. Theo nội dung hòa ước Véc xai, Đức mất 1/8 đất đai, gần 1/12 dân số, gần 1/3 mỏ than, , 1/3 mỏ sắt, 2/5 sản lượng gang, gần 1/3 sản lượng thép và gần 1/7 diện tích trồng trọt. Ngoài ra, nước Đức phải bồi thường khoản chiến phí là 100 tỉ mác
- Đồng Mác sụt giá trầm trọng: năm 1914, 1 đô Mỹ tương được 4.2 Mác, tháng 9/1923 1 đô Mỹ tương đương với 98.860.000 Mác. Điều này làm nền kinh tế nước Đức ảnh hưởng nghiêm trọng, đời sống nhân dân ngày càng khó khăn. Các phong trào cách mạng bùng nổ và ngày càng dâng cao trong giai đoạn 1918 – 1923
Diễn biến cao trào cách mạng 1918- 1923
- Mở đầu cho cao trào cách mạng giai đoạn này là cuộc bãi công ở Béc lin ngày 9/11/1918, sau đó chuyển thành khởi nghĩa vũ trang của công nhân và nhân dân lao động khắp thủ đô của Đức
- Tháng 12/1918, Đảng cộng sản Đức được thành lập
- Từ 1919 – 1923, các phong trào cách mạng ở Đức tiếp tục dâng cao dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đức.
- Tháng 4/1949, cuộc nổi dậy của công nhân Ba vi e là đỉnh điểm của phong trào cách mạng Đức Trong giai đoạn này thể hiện khát khao của quần chúng nhân dân lao động về một xã hội công bằng, dân chủ.
- Tháng 10/1923, do sự đàn áp của chính quyền nên cao trào cách mạng tạm lắng xuống.
Như vậy, cuộc cách mạng 1918 – 1923 trong chuyên đề nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới đã được tóm lược qua những ý chính như trên.
Nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới – Những năm ổn định tạm thời (1924 – 1929)
Từ cuối năm 1923, tình hình kinh tế – chính trị – xã hội đã dần bước vào giai đoạn ổn định. Kinh tế nước Đức dần được phục hồi nhất là về sản xuất công nghiệp, chế độ cộng hòa Vaima được củng cố và vị trí của Đức trên thế giới đang được phục hồi. Để hiểu sâu về nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới, chúng ta cùng tìm hiểu nước Đức những năm 1924 – 1929.
Về kinh tế trong những năm ổn định tạm thời (1924 – 1929)
- Từ năm 1925, sản xuất công nghiệp phát triển mạnh
- Đến năm 1929, vượt qua Anh, Pháp vươn lên Đức đầu châu Âu về sản xuất công nghiệp
- Quá trình tập trung sản xuất diễn ra mạnh, xuất hiện các tập đoàn tư bản lớn thâu tóm các ngành kinh tế chính của Đức và châu Âu
- Giai cấp tư sản ở Đức đã sử dụng khoản tiền vay của các nước Anh, Mỹ thông qua kế hoạch Đao ét 1924 và kế hoạch Yơng 1929 để ổn định tài chính, khôi phục sản xuất công nghiệp và nâng cao năng lực sản xuất. Bản chất của các kế hoạch này là dọn đường cho tư bản nước ngoài đầu tư vào Đức. Từ 1924 – 1929, tổng đầu tư nước ngoài vào Đức là 10 – 15 tỷ mác, trong đó Mỹ chiếm 70%
Về chính trị trong những năm ổn định tạm thời (1924 – 1929)
- Về đối nội: Chế độ cộng hòa Vaima được củng cố, quyền lực tập trung vào giới tư bản độc quyền ngày càng cao. Đàn áp các phong trào đấu tranh của công nhân, công khai tuyên truyền tư tưởng phục thù cho nước Đức
- Về đối ngoại: vị trí quốc tế của Đức trên thế giới đã được phục hồi. Đức tham gia Hội Quốc liên và ký kế một số Hiệp ước với các quốc gia tư bản châu Âu và Liên Xô.
Nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới – Những năm 1929 – 1939
Sự xuất hiện của chế độ Phát xít độc quyền, tàn nhẫn và tư tưởng báo thù sau thất bại của thế chiến thứ nhất là một trong những nguyên nhân dẫn đến chiến tranh thế giới thứ 2 (1939 – 1945) tàn phá cả thế giới, là một cơn ác mộng của cả nhân loại. Đây được coi là điểm nổi bật trong chủ đề nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới.
Quá trình Đảng Quốc xã lên cầm quyền
Sau khủng hoảng kinh tế thế giới cuối năm 1029, nước Đức chịu ảnh hưởng nặng nề và lâm vào tình trạng khủng hoảng trầm trọng. Đây được xem như một đòn giáng nặng nề vào kinh tế – chính trị – xã hội Đức. Trước tình hình đó, giai cấp tư sản cầm quyền quyết định đưa thủ lĩnh Đảng Quốc xã Đức là Hit-le lên nắm chính quyền.
Sau khi lên cầm quyền, Hít-le đã thực hiện phát xít hóa bộ máy nhà nước, tiến hành công khai tuyên truyền tư tưởng phục thù cho nước Đức, thực hiện chống cộng sản, đặt Đảng cộng sản Đức ra ngoài vòng pháp luật và phân biệt chủng tộc. Đồng thời, thiết lập nền chuyên chính độc tài do Hit-le làm thủ lĩnh tối cao và nắm quyền tuyệt đối.
Phía Đảng Cộng sản Đức đấu tranh quyết liệt nhưng không ngăn cản được quá trình ấy. Đến ngày 30/1/1933, Hit-le chính thức lên làm Thủ tướng => chủ nghĩa phát xít thắng thế ở Đức.
Nước Đức trong thời kỳ Hit-le cầm quyền (1933 – 1939)
Thời kỳ nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới giai đoạn 1933 – 1939 do Hit-le cầm quyền đã thực hiện các chính sách tối phản động về chính trị, xã hội cũng như đối ngoại.
Về chính trị thời kỳ Hít-le
- Công khai khủng bố Đảng phái dân chủ tiến bộ, đặt Đảng cộng sản Đức ra ngoài vòng pháp luật
- Thủ tiêu nền cộng hòa Viama, thiết lập nền chuyên chính độc tài do Hit-le làm thủ lĩnh tối cao và nắm quyền tuyệt đối.
- Tháng 2/1933, phát xít Đức dựng lên “vụ đốt cháy nhà Quốc hội” để lấy cớ khủng bố, đàn áp những người cộng sản.
- Năm 1934, Tổng thống Đức Hin-đen-bua qua đời. Hit-le tuyên bố hủy bỏ hoàn toàn nền cộng hòa Vaima, thay vào đó là chế độ “Chuyên chế độc tài khủng bố công khai” do Hit-le là thủ lĩnh tối cao và tuyệt đối.
- Năm 1934, Hit le tự xưng là quốc trưởng suốt đời.
Về kinh tế thời kỳ Hít-le
- Nền kinh tế được tổ chức theo hướng tập trung mệnh lệnh, phục vụ nhu cầu quân sự.
- Tháng 7/1933, Hội đồng kinh tế được thành lập, công nghiệp được phục hồi, nhất là công nghiệp quân sự, giao thông vận tải, giải quyết thất nghiệp…
- Đối ngoại: Đảng quốc xã ráo riết chuẩn bị chiến tranh
- Nước Đức tuyên bố rút khỏi Hội Quốc liên để tự do hành động.
- Năm 1935, ra lệnh tổng động viên quân dịch, biến nước Đức trở thành một trại lính khổng lồ.
- Ký kết với Nhật Bản “ Hiệp ước chống Quốc tế Cộng sản”, hình thành nên khối phát xít Đức – Italia – Nhật Bản với mục tiêu tiến tới phát động cuộc chiến tranh để phân chia trật tự thế giới mới.
Nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới trải qua nhiều giai đoạn khác nhau và sự xuất hiện của Phát xít Đức vào cuối giai đoạn này đã dẫn đến một làn sóng phẫn nộ ở Đức nói riêng và toàn thế giới nói chung.
Có thể nói, nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới là chủ đề quan trong trong chương trình lịch sử lớp 11. Hy vọng bài viết trên đây sẽ là nguồn tư liệu bổ ích cho quá trình nghiên cứu và họ tập của các bạn. Nếu có bất cứ câu hỏi nào liên quan đến chủ đề Nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới thì hãy để lại câu hỏi ngay dưới đây để cùng DINHNGHIA.VN tìm hiểu thêm nhé.
