Nhà nước phong kiến Trung Quốc là điển hình cho thể chế quân chủ chuyên chế ở Phương Đông. Lịch sử Trung Quốc thời phong kiến được hình thành từ rất sớm và tồn tại trong thời gian rất dài, là thời kỳ sản sinh ra nhiều công trình kiến trúc và tác phẩm văn học lớn của Trung Quốc nổi tiếng toàn thế giới. Để tìm hiểu rõ hơn về quá trình phát triển của lịch sử Trung Quốc thời phong kiến hãy theo dõi bài viết của DINHNGHIA.VN ngay sau đây nhé.
Lịch sử Trung Quốc thời phong kiến – Chế độ nhà Tần Hán
Thời cổ đại, trên lưu vực sông Hoàng Hà và Trường Giang xuất hiện nhiều quốc gia nhỏ của người Trung Quốc, các quốc gia này thường gây chiến tranh và thôn tính lẫn nhau. Sự xuất hiện của nhà Tần đã mở đầu cho lịch sử Trung Quốc thời phong kiến.
Thời Tần: 221 TCN -206 TCN
- Đầu thế kỷ IV TCN, nhà Tần lần lượt tiêu diệt các đối thủ, đến năm 221 TCN nhà Tần thống nhất Trung Quốc.
- Vua Tần là Tần Thủy Hoàng nắm quyền hành tuyệt đối, bắt tay vào việc xây dựng chính quyền.
- Chia đất nước thành các quận huyện, cử quan Thái thú cai quản quận và Huyện lệnh là người đứng đầu huyện. Đứng đầu quan văn là Thừa tướng, đứng đầu quan võ là Thái úy.
- Nhà Tần lực lượng quân sự lớn mạnh để duy trì trật tự xã hội, đàn áp các cuộc nổi dậy và tiến hành chiến tranh xâm lược.
- Nhà Tần tồn tại 15 năm, Lưu Bang (Hán Cao Tổ) lên ngôi lập ra nhà Hán.
Nhà Hán: 206 TCN – 220
- Nhà Hán tiếp tục tổ chức và củng cố bộ máy cai trị giống như thời Tần, mở rộng hình thức tiến cử.
- Nhà Tần và nhà Hán chiếm vùng thượng lưu sông Hoàng, thôn tính Trường Giang, chiếm vùng đất phía đông Thiên Sơn, xâm lược Triều Tiên và đất đai của người Việt cổ.
- Nhà Hán tồn tại 400 năm, chia thành hai giai đoạn: Tây Hán (206 TCN – 9) với kinh đô ở Trường An và Đông Hán (23 – 220) với kinh đô ở Lạc Dương. Đây được xem là triều đại huy hoàng nhất trong lịch sử Trung Quốc.
Lịch sử Trung Quốc thời phong kiến – Chế độ nhà Đường
Sau mấy thế kỷ rối ren, Lý Uyên đánh bại được phe đối lập, đàn áp khởi nghĩa, lên ngôi hoàng đế lập ra nhà Đường (618- 907).
Nhà Đường (618 – 907) được hoàng đế Đường Cao Tổ Lý Uyên thành lập sau khi lật đổ nhà Tùy, dẹp tan phe đối lập và đàn áp các cuộc khởi nghĩa. Triều đại nhà Đường đã mở ra thời kỳ hưng thịnh của lịch sử Trung Quốc thời phong kiến sau mấy thế kỷ rối ren.
Chế độ phong kiến thời Đường đã đạt đến đỉnh cao:
- Kinh tế phát triển toàn diện:
- Nông nghiệp: thực hiện chế độ quân điền, nông dân thực hiện chế độ nghĩa vụ cho triều đình theo chế độ tô, dung, điệu.
- Thủ công nghiệp phát triển, mở ra các xưởng thủ công gọi là tác phường như luyện sắt, đóng thuyền….
- Thương nghiệp thịnh đạt, con đường tơ lụa trên đất liền và trên biển được thiết lập và mở rộng.
- Chính trị : bộ máy cai trị phong kiến hoàn chỉnh: cử người thân tín cai quản các địa phương; cử người trong họ hoặc công thần giữ chức Tiết độ sứ, trấn ải biên cương; tổ chức các khoa thi tuyển chọn người ra làm quan.
- Tiếp tục chính sách xâm lược: quân sự dưới thời Đường phát triển, nhà Đường tiếp tục chính sách xâm lược mở rộng lãnh thổ: xâm lược Triều tiên, chiếm Nội Mông, củng cố chế độ đô hộ ở An Nam và ép Tây Tạng phải thuần phục. Nhà Đường trở thành một đế quốc phong kiến hùng mạnh nhất.
- Năm 859, Đường Ý Tông lên ngôi, xã hội phân hóa rõ rệt, khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn, mâu thuẫn giai cấp ngày càng tăng, dân chúng nổi dậy ở khắp nơi.
- Năm 874,cuộc khởi nghĩa Hoàng Sào nổ ra, chiếm hơn nửa giang sơn của nhà Đường. Đến năm 907, nhà Đường bị diệt vong. Lúc này, Trung Quốc lại hỗn loạn.
- Năm 960, Triệu Khuông Dẫn tiêu diệt các thế lực phong kiến khác lập ra nhà Tống. Đến cuối thế kỷ XIII, Kim và Nam Tống bị quân Mông Cổ tiêu diệt.
Lịch sử Trung Quốc thời phong kiến – Chế độ nhà Minh Thanh
- Năm 1206, Thành Cát Tư Hãn thống nhất các bộ lạc độc lập ở vùng đông bắc châu Á lập ra Đế quốc Mông Cổ.
- Năm 1271, cháu nội của Thành Cát Tư Hãn là Hốt Tất Liệt tiêu diệt nhà Tống, lên ngôi Hoàng đế, lập triều Nguyên (1271-1368).
- Nhà Nguyên thực hiện chính sách áp bức, chia rẽ các dân tộc, nhân dân Trung Quốc nổi dậy lật đổ nhà Nguyên.
- Năm 1368, sau khi tiêu diệt các thế lực quần hùng, Chu Nguyên Chương lên ngôi Hoàng đế ở Nam Kinh lập ra nhà Minh (1368-1644).
- Thực hiện chính sách khôi phục và phát triển kinh tế, mầm mống quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa xuất hiện: có những công trường thủ công lớn ở Giang Tây ( tiêu biểu là đồ gốm Cảnh Đức), xưởng dệt, nhà buôn lớn, thành thị nhiều như Bắc Kinh, Nam kinh.
- Năm 1380, hoàn chỉnh bộ máy quan lại bỏ chức Thừa tướng, Thái úy thay vào đó là các Thượng Thư phụ trách các bộ ( bao gồm 6 bộ: Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công)
- Mọi quyền hành tập trung vào tay vua, vua trực tiếp nắm quân đội.
- Cuối thời Minh mâu thuẫn xã hội gay gắt. Năm 1644, cuộc khởi nghĩa nông dân do Lý Tự Thành lãnh đạo đã đánh hạ Bắc Kinh, Minh Tư Tông tự vẫn, nhà Minh sụp đổ.
- Giữa lúc đó một bộ tộc Mãn Thanh ở phương Bắc Trung Quốc kéo vào đánh bại Lý Tự Thành lập ra nhà Thanh (1644-1911).
- Nhà Thanh thi hành chính sách áp bức dân tộc, buộc người Hán phải theo phong tục của người Mãn.
- Do chính sách áp bức bóc lột của nhà Thanh các cuộc khởi nghĩa nông dân lại diễn ra. Lợi dụng nhà Thanh suy yếu, bọn tư bản phương Tây dòm ngó, âm mưu xâm lược Trung Quốc.
- Sự sụp đổ của nhà Thanh là dấu chấm hết cho hơn 2000 năm tồn tại và phát triển lịch sử Trung Quốc thời phong kiến và khởi đầu một giai đoạn bất ổn kéo dài của Trung Quốc.
Văn hóa của lịch sử Trung Quốc thời phong kiến
Tư tưởng thời kỳ phong kiến của Trung Quốc
- Nho giáo giữ vai trò quan trọng, là công cụ sắc bén phục vụ cho nhà nước phong kiến tập quyền ở Trung Quốc.
- Vào thời Đường, Bắc Tống Phật giáo phát triển mạnh mẽ, nhiều chùa được xây nên, tạc tượng in kinh…
Văn học thời kỳ phong kiến của Trung Quốc
- Ra đời nhiều tác phẩm văn học nổi tiếng của các thời đại của lịch sử Trung Quốc thời phong kiến.
- Thời Hán, nổi tiếng với bộ Sử ký của Tư Mã Thiên.
- Sử quán là cơ quan chép sử ở thời Đường, thơ Đường đạt đến đỉnh cao với nhiều thi sĩ nổi tiếng như Đỗ Phủ, Lý Bạch, Bạch Cư Dị.
- Thời Minh, Thanh tiểu thuyết phát triển với nhiều tác phẩm nổi tiếng như: Tam Quốc Diễn Nghĩa của La Quán Trung, Thủy Hử của Thi Nại Am, Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân, Hồng Lâu Mộng của Tào Tuyết Cần.
Toán học thời kỳ phong kiến của Trung Quốc
- Cửu chương toán thuật (thời Hán) tính diện tích và khối lượng khác nhau Thiên văn học: Nông lịch phục vụ cho sản xuất, trồng trọt; địa động nghi để đo động đất.
- Y dược: đạt nhiều thành tựu quan trọng: vào thời Hán, thầy thuốc Hoa Đà dùng phẫu thuật để chữa bệnh; thời nhà Minh nổi tiếng với sách thuốc Bản thảo cương mục của Lý Thời Trân.
Kỹ thuật thời kỳ phong kiến của Trung Quốc
- Nổi tiếng với kỹ thuật làm giấy.
- kỹ thuật in, la bàn, thuốc súng.
Kiến trúc thời kỳ phong kiến của Trung Quốc
- Xuất hiện nhiều công trình đặc sắc và vẫn được lưu giữ đến ngày nay như: Tử cấm Thành,Tượng phật bằng ngọc thạch… đặc biệt Vạn lý Trường Thành là công trình nổi tiếng khắp thế giới, tiêu biểu cho lịch sử Trung Quốc thời phong kiến.
Trên đây là khái quát quá trình phát triển trong lịch sử phong kiến của Trung Quốc, hy vọng sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích trong học tập và nghiên cứu. Nếu có thắc mắc hay câu hỏi nào về chủ đề lịch sử Trung Quốc thời phong kiến, hãy để lại câu hỏi, DINHNGHIA.VN sẽ hỗ trợ giải đáp giúp bạn. Chúc bạn học tập và ôn thi hiệu quả.
Xem thêm >>> Cách mạng công nghiệp ở châu Âu
Xem thêm >>> Thành tựu của phong trào văn hóa Phục Hưng
